De laatste horde voor AZ richting de finale van de Conference League in Praag is West Ham United. Een ploeg die het in Engeland heel erg moeilijk heeft, maar desondanks een grote naam is in het voetbal. De financiële mogelijkheden reiken veel verder dan die van de Alkmaarders, maar dat zegt lang niet alles. Kijkende naar de data zoeken de Londenaren hun heil voornamelijk in voorzetten en standaardsituaties.
Voor het tweede jaar op rij bereikt een Nederlandse ploeg de halve finale van de Conference League. Een bijzonder knappe prestatie van Pascal Jansen, die – net als Feyenoord vorig seizoen – met zijn ploeg instroomde in de tweede kwalificatieronde. Na een relatief makkelijke poule met de huidige nummer vijf van Cyprus, twee van Oekraïne en acht van het tweede niveau van Zwitserland, ging de weerstand al snel omhoog. Grote namen in het Europese voetbal werden uitgeschakeld met Lazio (3e in Italië) en RSC Anderlecht (11e in België) en nu wacht de volgende grote naam.
West Ham heeft het lastig in de Premier League, maar behoort qua status toch wel tot de subtop van Engeland. Door de 1-0 overwinning op het Manchester United van Erik ten Hag heeft het zichzelf wat lucht gegeven en lijkt het, met nog drie wedstrijden te gaan, veilig. Het gat met de nummers achttien en negentien bedraagt inmiddels zeven punten, terwijl Southampton kansloos lijkt .
De prestaties in eigen land zeggen wel degelijk iets, maar voor Conference League-begrippen gelden andere normen. Dat blijkt ook wel uit de prestaties in het derde toernooi van Europa. Doordat ze vorig seizoen als zevende eindigden, stroomden ze de laatste kwalificatieronde in. Sindsdien staat de teller op twaalf duels voor ‘The Hammers’, waarvan het er elf won. Zij zijn de enige overgebleven club die nog niet verloor in de Conference League. Alleen KAA Gent slaagde er in het heenduel van de vorige ronde in om West Ham van winnen te weerhouden (1-1).
‘Financieel ongelijke strijd’
De Premier League staat bekend als het ‘voetbalwalhalla’ van de wereld. Het is de mondiale nummer één competitie en er gaat verreweg het meeste geld in om. Na het goede seizoen van vorig jaar trokken eigenaar David Sullivan en zakenpartner David Gold de portemonnee. Ze gaven dit seizoen volgens de site Transfermarkt een slordige 194 miljoen euro uit. Zet je dat af tegenover de 98 keer dat AZ een transfersom betaalde in de clubhistorie (opgeteld ruim 143 miljoen, bron: Transfermarkt) scheelt dat alsnog 51 miljoen euro in het voordeel van de Londenaren.
Kijk je naar de verschillen in transferwaarde van de laatste basisopstellingen dan is het verschil ook schrijnend. De elf spelers die namens West Ham afgelopen zondag aantraden, vertegenwoordigen – volgens Transfermarkt – een waarde van 283,5 miljoen euro. De elf mannen die Jansen het veld instuurde tegen Ajax zijn ‘slechts’ 61 miljoen euro waard. Bovendien: aanvoerder Declan Rice is in zijn eentje al méér waard dan de sterkst mogelijke opstelling van AZ (80 tegenover 75).
West Ham wacht rustig af
The Irons, zoals hun andere bijnaam luidt, is geen ploeg die zelf het spel probeert te maken. Integendeel zelfs. Coach David Moyes, die na twee seizoenen lang de subtop bestormen dus moe(s)t vrezen voor degradatie, stuurt zijn 1-4-2-3-1-formatie het veld in met een afwachtende speelstijl, zowel in de Premier League als in de Conference League.
In de Premier League hadden alleen Nottingham Forest (38,2%) en Bournemouth (39,3%) dit seizoen gemiddeld een lager percentage balbezit. Het initiatief ligt dus voornamelijk bij de tegenstander, wat tegen AZ niet anders zal zijn. Voor West Ham is dat geen probleem. Dat wacht rustig af totdat het écht gevaarlijk wordt. Veel druk op de laatste linie hoeft AZ niet te verwachten. Alleen Nottingham gunt de tegenstander gemiddeld nóg meer passes voordat het een verdedigende actie maakt (PPDA) dan The Hammers.
Mede doordat ze de ruimtes klein houden door in te zakken én kunnen rekenen op een solide defensie krijgen ze niet bijzonder veel tegentreffers. Rice is daarin de belangrijkste man. Het kind van de club bepaalt wanneer het genoeg is en de tegenstander tegengehouden moet worden. Zelf geeft hij het goede voorbeeld. In de Premier League staat hij (321) een straatlengte voor op nummer twee Rodri (286) als het gaat om balveroveringen.
Mede daardoor bleef de schade qua geïncasseerde goals (50) redelijk beperkt. In de eigen competitie staan ze op basis daarvan onderaan de middenmoot. In de Conference League incasseerden ze er slechts zeven (in 12 duels). Alléén Silkeborg IF lukte het om tegen hen méér dan één keer te scoren in een Conference League-duel.
Moeite met scoren
Ondanks de afwachtende houding, wil dat niet zeggen dat ze aanvallend niks inbrengen. Het probleem zit hem voornamelijk in de afwerking. Toch opvallend aangezien ze afgelopen zomer 36 miljoen euro betaalden voor Gianluca Scamacca om dat probleem te vermijden.
De oud-spits van Jong PSV en PEC Zwolle heeft alleen zijn vorm uit de Serie A nog niet weten te vinden. Daar heeft eigenlijk iedereen van West Ham wel last van. In teamverband scoorden ze 38 keer (in 31 duels), terwijl op basis van xG er precies 47 verwacht mochten worden. Daarmee zijn ze, op Chelsea na, de grootste onderpresteerder van Engeland.
Met name uit open spel hebben ze onwijs veel moeite om te scoren. Alleen Southampton en Wolverhampton Wanderers scoorden nóg minder vaak vanuit een rollende bal dan zij. Kijkende naar het aandeel ten opzichte van hun totale aantal doelpunten (21/38= 55 procent) is er geen enkele Premier League-club met zo’n laag percentage ‘goals uit open spel’.
Uit open spel is het voornamelijk oppassen voor voorzetten vanaf de zijkant. Die geven ze heel erg veel. In de competitie leverde dat vijf goals op, in de Conference League vier. Daar zitten de goals uit voorzetten uit de kwalificatie van de competitie nog niet eens bij. Daar kwamen er drie van de zes vanuit een voorzet.
Groot gevaar bij standaardsituaties
Hoewel de AZ-opponent dus heel wat kansen om zeep heeft geholpen in de eigen competitie, heeft het één specifieke kwaliteit die zeer gevaarlijk is: standaardsituaties. West Ham heeft de beschikking over zes basisspelers die enorm sterk zijn door de lucht. Hoewel het gemiddelde lengteverschil in het voordeel van de Engelsen nog wel meevalt (183,7cm tegenover 182,5cm) is de luchtmacht in ieder geval een stuk sterker.
Sam Beukema, Jens Odgaard, Sven Mijnans en Vangelis Pavlidis zijn de veldspelers boven de 1 meter 86 die bij corners en/of indirecte vrije trappen bijvoorbeeld Kehrer, Aguerd, Ogbonna/Zouma, Soucek, Rice en Antonio/Scamacca tegen moeten houden. Met name de laatste drie AZ-spelers staan niet echt bekend om hun uitverdedigende acties.
Om maar aan te geven hoe sterk die luchtmacht is. Slechts drie teams scoorden vaker uit hoekschoppen in de Premier League dan West Ham. Procentueel gezien maakte geen enkele club meer van zijn totaal aantal goals uit dode spelmomenten (inclusief strafschoppen). Ook in de Conference League zijn ze zeer dodelijk uit standaardsituaties. Ze maakten vier penalty’s, scoorden twee keer uit een corner en één keer uit een (in)directe vrije trap en een snelle inworp. Negen stuks dus van de 24 in totaal (37,5%).
Kortom, hoewel de financiële kloof enorm is tussen beide ploegen, betekent dat niet dat het een onmogelijke missie wordt voor AZ. Het valt onder de noemer ‘stunt’ als de Alkmaarders over twee wedstrijden naar de finale gaan, maar er zijn kansen. Wanneer de formatie van Janssen geen onnodige corners en vrije trappen weggeeft en zo veel mogelijk de voorzet eruit haalt, worden ze voor zo’n 56 procent (35 van de 62 goals in totaal) lam gelegd.
Vanaf 20:00 uur gaan Jan Joost van Gangelen, Pierre van Hooijdonk, Kees Kwakman en Kenneth Perez LIVE voorbeschouwen in Studio Europa op onder andere de wedstrijd tussen West Ham United en AZ. Om 21:00 uur wordt er afgetrapt in het Olympic Stadium in London en die wedstrijd is LIVE te volgen op ESPN2.