Speelronde vijftien gaat de boeken in als het weekend waarin de volledige top-4 punten verspeelde. De laatste keer dat Feyenoord, Ajax, PSV én AZ in dezelfde speelronde allemaal niet wisten te winnen- en niet onderling tegen elkaar speelden- was in de elfde speelronde van het seizoen 2020/21. Daarmee mag FC Twente- die een plekje zijn gestegen- als grote winnaar van het weekend worden gezien, die als enige van de vijf hoogst genoteerde clubs op de ranglijst wél goed herstartte.
Voor het eerst sinds de winterstop van 2019 is het zowel Ajax, PSV en Feyenoord niet gelukt om de hervattingswedstrijd winnend af te sluiten. AZ, won toen wel. Al 71 speelrondes op rij wist ten minste één van de top-4-clubs drie punten te pakken. Nu dus niet. Mochten onderlinge wedstrijden wel tellen, was het een stuk minder lang geleden gebeurd.
In speelronde 32 van het vorige seizoen eindigde namelijk AZ – Ajax én Feyenoord – PSV allebei in 2-2. Lange tijd leek het erop dat Ajax het meest zou profiteren van het puntenverlies van de concurrentie. Op bezoek bij N.E.C. leek er geen vuiltje aan de lucht, waar het niet dat het- net als vlak voor de winterstop dat niet in de score weten het uit te drukken. Ondanks de vele pogingen leverde het, mede door een zeer goed optreden van Jasper Cillessen, geen extra goals op. Afgelopen speelronde hadden ze samen met FC Twente de hoogste schotenbalans.
Alleen ‘Mister 1-0’ wist het net te vinden, waarmee Davy Klaassen op gelijke hoogste is gekomen met Nederlands voetballegende Marco van Basten.
Het verschil tussen Ajax en FC Twente op dit moment is alleen dat de Amsterdammers- ondanks het lage aantal schoten tegen- wel een doelpunt tegen krijgen en de Tukkers niet. Ajax kreeg in elk van de laatste veertien duels in alle competities minstens één tegengoal. Dat is de langste reeks voor de hoofdstedelingen zonder clean sheet sinds maart 1982 (toen 20 op rij, tevens het clubrecord).
Voor FC Twente geldt juist het tegenovergestelde. Zij incasseerden in de eerste vijftien Eredivisieduels dit seizoen pas negen tegentreffers. Slechts twee keer in de clubhistorie stonden de Tukkers op minder tegengoals na zoveel wedstrijden (5 in 1970/71 en 6 in 1971/72). In het laatste seizoen vestigden zij het record van minste tegengoals ooit in de Eredivisie (13).
Aanvallend was de huidige nummer vier van de Eredivisie dus heel ondernemend, alleen was de kwaliteit van de schoten niet al te best. Van de twintig schoten tegen FC Emmen gingen er slechts drie op doel. Sinds Opta de Eredivisie volledig analyseert (2010/11) had Twente nog nooit zo weinig schoten tussen de palen in een competitieduel, ondanks dat het minstens twintig doelpogingen deed.
Clubtopscorer Ricky van Wolfswinkel lukte dat binnen vijf minuten al wel en maakte zo negen van zijn laatste tien Eredivisiegoals in een thuisduel. Sinds zijn terugkeer in de Eredivisie in de zomer van 2021 scoorde niemand vaker in eigen huis dan hij (14, net als Sébastien Haller). De routinier deed overigens nog vijf extra pogingen. Samen met Edson Álvarez en Isac Lidberg (ook allebei 6) noteerden zij de meeste schoten van dit weekend.
In de Grolsch Veste kozen de bezoekers voor een verdedigende tactiek. Tegen de opvattingen van de trainers en spelersgroep in wilden ze zo lang mogelijk in de wedstrijd blijven en verdedigend zo min mogelijk weggeven. Dat is niet gelukt, al moet gezegd worden dat Miguel Araujo en Jeroen Veldmate wel een flinke sta-in-de-weg zijn gebleken.
Veldmate en Araujo noteerden respectievelijk negen en tien uitverdedigende acties. Slechts één keer eerder dit Eredivisieseizoen verrichtte een Emmen-speler meer uitverdedigende acties (Araujo zelf, 12 tegen Fortuna Sittard).
Toornstra-show
Winterkampioen Feyenoord kreeg te maken met een ‘nieuw’ FC Utrecht. Onder de nieuwe trainer Michael Silberbauer zijn er veranderingen in de formatie en voerde hij ook zijn eigen voetbalideeën snel door.
Hoewel Feyenoord meer dan 60 procent van de tijd de bal had, liet FC Utrecht in de eerste wedstrijd onder de nieuwe trainer wel wat voorwaarts initiatief zien. Waar de ploeg onder Henk Fräser vaak van conservatisme werd beticht, veroverden de Domstedelingen nu liefst acht keer de bal in de aanvallendste 30 meter van het veld. Overigens, dat balbezit geen graadmeter is voor een goed resultaat is wel vaker in de Eredivisie én het WK gebleken. Ook dit weekend van de negen ploegen met het meeste balbezit, won er slechts één (FC Twente; 63%).
Het was vooraf al de wedstrijd van Jens Toornstra en tijdens de wedstrijd werd dat nog maar eens bevestigd. Na 2 minuten en vijf seconde lag de bal die vanaf zijn voet vertrok al in het net. Het was Utrechts snelste goal in een Eredivisieduel sinds de eerste speelronde van het vorige Eredivisieseizoen (toen Adam Maher na 1:39 minuten tegen Sparta). Toornstra is hierdoor nu elk van de laatste de laatste dertien Eredivisieseizoenen trefzeker. Dat is de langste reeks van alle huidige spelers in de competitie. Alleen Willem Janssen scoorde deze eeuw ook in dertien Eredivisieseizoenen op rij (2007-2020).
Ook droeg de oud-Feyenoorder enorm bij bij het hoge aantal balveroveringen. Zelf wist hij voor het eerst als FC Utrecht-speler minstens dertien balheroveringen te noteren in een Eredivisieduel. Voor de Rotterdammers lukte Toornstra dat in totaal twee keer. Afgelopen speelronde waren er een paar spelers die nóg vaker balbezit heroverden dan hij. Opvallend is dat AZ’er Jesper Karlsson de meeste balheroveringen noteerde. Met zestien stuks zorgde hij voor het hoogste aantal voor een AZ-speler dit seizoen en het hoogste voor een aanvaller van de Alkmaarders sinds Alireza Jahanbakhsh (17 op 12 februari 2017).
Als laatste was daar dan natuurlijk nog PSV, die op zaterdagavond doelpuntloos gelijkspeelde tegen Sparta. Voor het eerst sinds september 1993 kwamen de Eindhovenaren niet tot scoren in een competitiewedstrijd tegen Sparta Rotterdam. Dat is tevens de laatste keer dat het 0-0 werd in een ontmoeting met de Spangenaren. Het betekende het tweede puntenverlies op rij (voor de winterstop 0-1 verloren van AZ).Voor de laatste keer dat ze twee competitieduels op rij niet scoorden moeten we zelfs terug naar oktober 2019.
Ondanks zeventien doelpogingen steeg de expected goal-waarde nét boven de 1 (1,02), wat de laatste waarde voor de huidige nummer drie van de ranglijst is in een thuisduel. De in de 68e minuut gewisselde Joey Veerman, die daar zichtbaar niet blij mee was, was bij acht schoten direct betrokken (4 keer als schutter, 4 keer als aangever). Zijn onvrede is op basis van de cijfers te verklaren want, dat was meer dan iedere andere speler in dit duel. Het betekende voor hem ook een persoonlijk record in dienst van PSV.
De brilstand na 90 minuten was voor Sparta een zeer welkome. Het betekende al de vierde keer de nul in zeven uitwedstrijden. Voor het eerst sinds 23 augustus 2009 (0-0 bij Ajax) behaalden ze een clean sheet in een Eredivisieduel op bezoek bij Ajax, Feyenoord of PSV.