Nu de sluitingsceremonie van de Olympische Spelen klaar is, zitten de Spelen er officieel op. Nederland pakte een record van 36 medailles en eindigde als nummer zeven op de medaillespiegel. Hoe verliepen de dagen en wie pakte op welke dag een medaille?
Zondag 25 juli: Zilver blinkt bij boogschutters
Na een zeer teleurstellende eerste zaterdag kwamen de Spelen voor Nederland pas op zondag op stoom. Steve Wijler en Gabriela Schloesser-Bayardo zorgen voor de eerste medaille op de boogschuttersbaan. Voor het eerst sinds 2000 weer eremetaal voor de Nederlandse schutters, die het tegen topfavoriet Zuid-Korea afleggen in de finale. Na een 2-0 voorsprong voor Wijler en Schloesser schieten de Koreanen vrijwel elke pijl in de daarvoor bestemde ‘10’. Blinkend zilver is wat er rest.
Op de weg en een autocircuit is het aan de wielrensters om te zorgen voor het eerste goud op de Spelen. Met Anna van der Breggen, Annemiek van Vleuten, Marianne Vos en Demi Vollering is er geen wielerploeg op de Spelen met zoveel kwaliteit als Nederland. Een kopgroep krijgt de ruimte, zoals dat wel vaker het geval is. Bekende namen ontbreken, dus dat komt wel goed. Die gedachte blijkt van geen kant te kloppen. Anna Kiesenhofer blijft vooruit en verovert het goud. Van Vleuten snelt naar plaats twee, denkt dat ze heeft gewonnen en komt er na de streep achter dat er nog iemand vooruit was. Zilver gewonnen, goud verloren.
Maandag 26 juli: Historisch zwemzilver
Arno Kamminga is de eerste Nederlandse man ooit in een olympische zwemfinale op het onderdeel 100 meter schoolslag. Dat zijn zilveren medaille historisch is, mag dan ook geen verrassing zijn. Alleen de ongenaakbare Adam Peaty blijft Kamminga zes tienden voor en dat mag geen schande heten. Voor het eerst sinds Pieter van den Hoogenband in 2004 pakte een mannelijke zwemmer weer een olympische medaille. Het applaus dat later namens de andere atleten losbarst in het olympisch dorp geeft het zilver een waarde van goud.
Woensdag 28 juli: De beste dag ooit
De Holland Acht uit 2000 kreeg een status die ze liever niet zouden hebben. Goud in het roeien, wat duurde het lang voordat de Holland Acht een opvolger kreeg. De dubbelvier met daarin Abe Wiersma, Dirk Uittenbogaard, Koen Metsemakers en Tone Wieten roeide na een mispeer in het begin naar een gouden medaille. Ongekende luxe voor de torenhoge favoriet. Medailles waren er op woensdag veel meer bij de door corona-geteisterde roeiploeg. Lisa Scheenaard en Roos de Jong zorgen in de dubbeltwee voor brons, Melvin Twellaar en Stef Broenink pakken zilver in de dubbeltwee en Ellen Hogerwerf, Karolien Florijn, Ymkje Clevering en Veronique Meester roeien naar het zilver in de vierzonder.
Met vier medailles bij het roeien is het tijd voor een ander oud-Hollands vervoermiddel: de fiets. Op het onderdeel tijdrijden waren de verwachtingen opnieuw torenhoog bij de vrouwen. Van der Breggen ziet hoe Van Vleuten onderweg een monstertijd neer aan het zetten is en ook de Zwitserse Marlen Reusser is goed onderweg. Op de streep ziet ze een tijd waarvan het bijna niet mogelijk is om in het vrouwenwielrennen neer te zetten, Van Vleuten pakt haar titel af. De cirkel die ze een paar dagen daarvoor voor enkele minuten rond dacht te maken, is hiermee daadwerkelijk rond. Van der Breggen staat naast haar op het podium met brons. Voor Tom Dumoulin was het een soort constante twijfel over hoe goed hij zou zijn na bijna een jaar zonder wielrennen. De Limburger moet in de tijdrit alleen een ontketende Primoz Roglic voor zich dulden en pakt zilver waarvan de rand omlijst is met goud.
Tot slot naar de tatami. In Rio in 2016 blijven de judomedailles beperkt tot enkel één. Anicka van Emden was destijds degene die zorgde voor succes op de judomat. Deze Spelen loopt het weer niet op heilige Japanse judogrond. Waar Anton Geesink de wereld opschudde, is het nu Sanne van Dijke die uitblinkt in de categorie tot 70 kilogram. Na een nederlaag in de halve finale tegen Michaela Polleres is ze in de strijd om het brons te sterk voor de Duitse Giovanna Scoccimarro. Na bijna acht minuten in golden score legt ze de Duitse op haar rug en zorgt ze voor de achtste medaille van de dag. Op de Spelen in Amsterdam van 1928 lukte het 93 jaar eerder om 7 medailles op een dag te veroveren, maar nu gaat 28 juli 2021 voor een lange tijd de boeken in.
Donderdag 29 juli: In het zicht van de haven toch brons
Ilse Paulis en Marieke Keijser lijken in de lichte dubbeltwee de race van hun leven te roeien. De voorsprong op weg naar de eindlijn is bijna een roeiboot verschil met Italië, Frankrijk en Groot-Brittannië. In het zicht van de haven verkrampen de roeisters dusdanig dat die drie landen dichterbij komen. Was de race zeven meter korter geweest dan waren Paulis en Keijser met goud naar huis gegaan. Nu blijkt na een fotofinish dat het duo brons heeft gewonnen ten koste van de Britten. Zo voelt het niet, wanneer goud binnen handbereik is voelt alles wat minder is als verliezen.
Met een zilveren medaille op zak op de 100 meter meldt Kamminga zich drie dagen later voor de finale van de 200 meter schoolslag. Eigenlijk altijd een onderschoven kindje geweest in het Nederlandse zwemwater, maar Kamminga – die vanwege zijn lengte tekort zou komen op de vlinderslag – specialiseert zich in dit onderdeel met ongekende klasse. Opnieuw liggen de verschillen dicht bij elkaar. Tussen de Scandinaviërs en Russen komt Kamminga nipt te kort voor goud, want de Rus Anton Chupkov is 4 tienden sneller. Het baat niet, de geboren Katwijker is met twee keer zilver een gouden ervaring rijker.
Vrijdag 30 juli: Goud met gescheurde knie
In de dagen dat het allemaal niet zo mee lijkt te zitten in het Nederlandse team is de val van Niek Kimmann misschien wel de meest mesjogge. De BMX’er rijdt tijdens een training een onoplettende overstekende official aan en loopt daarbij een scheurtje in zijn knie op. Fit aan de finale beginnen kan hij daarmee op zijn buik schrijven, maar Kimmann blijkt een bikkelharde beuker en kan zonder training, zonder verkenning wat onmogelijk geacht wordt. De Luttenaar verovert in een schitterende race goud en vergeet daarna niet om belangrijke personen rondom hem te noemen in zijn interviews. Gescheurde knie of niet, Kimmann’s verhaal is er eentje die op geen andere Spelen hadden kunnen plaatsvinden.
De val van Laura Smulders in de eerste heat van de halve finale betekent niets anders dan penarie voor de Nederlandse BMX’ers. Als favoriet voor het hoogste eremetaal vindt ze het van tevoren wel goed als haar zusje Merel het zilver kan veroveren. Zonder Laura in de finale is er voor Merel Smulders ineens een wereld te winnen. Ondanks niet al te hoge verwachtingen maakt ze het na een geweldige start ook op het langere stuk van de baan waar. Brons is uiteindelijk de medaille die ze op kan vissen en wanneer ze de finish passeert is het haar zus die haar als eerste omarmt. Met zussentranen van goud een bronzen plak om nooit meer te vergeten.
Zaterdag 31 juli: Avatar wordt watermeester
Kiran Badloe is in het olympische water zó veel beter dan de rest dat goud in de medalrace enkel nog een formaliteit is. Enkel finishen volstaat voor de windsurfer om het goud te veroveren in de RS:X-klasse. De in Almere geboren surfer verfde vooraf zijn haar in een blauwe pijl naar voren om als cartoonfiguur Avatar over het water te vliegen. Na de medalrace is er nog maar een conclusie mogelijk: de Nederlandse windsurfer is een watermeester.
Zondag 1 augustus: Gouden verwachting met brons als uitkomst
Brons, dat is de enige medaille die zeilster Marit Bouwmeester in de laser radial-klasse nog niet heeft veroverd. Ambities om haar medaillecollectie te complementeren heeft Bouwmeester dan ook niet voorafgaand aan de Spelen in Tokio. Na een rampzalig slecht start ziet het er zelfs niet naar uit dat Bouwmeester überhaupt kans maakt op een medaille. Ze herstelt zich later in de week en begint als tweede aan de medalrace. De laatste race start ze misschien vals waarna ze omkeert om opnieuw te starten. Dat ze uiteindelijk brons pakt is dan al een half wonder en ondanks dat goud het doel was is brons een prima prijs.
Maandag 2 augustus Hassan half heilig
Superieur is het enige woord om de prestatie van Sifan Hassan te omschrijven op de 5.000 meter. Hassan was nog niet eens geboren toen Ellen van Langen als laatste Nederlandse atlete in Barcelona voor het laatst goud pakte op een atletiekonderdeel. Hassan, die als meisje van 14 jaar vanuit Ethiopië naar Nederland kwam, vliegt in de laatste ronde van de finale over de Kenianen en Ethiopiërs heen. De koning, de minister-president en duizenden anderen roemen haar. Ze gaat de 1.500 en 10.000 meter nog lopen en dus wil iedereen nu al wat van Hassan hebben. Maar Hassan is nu van de wereld en dat is iets waar Nederland alleen maar trots op kan zijn.
Dinsdag 3 augustus: Drietrapsracket schiet naar goud
Roy van den Berg, Harrie Lavreysen en Jeffrey Hoogland fietsen in de wielerbaan zo ontzettend hard dat het lijkt alsof er een racket in een baan om de wielerbaan schiet. Tegen Groot-Brittannië rijden de baanwielrenners in een olympisch record – dat ze dezelfde dag al twee keer hebben gebroken – naar een gouden plak. Matthijs Büchli komt in de halve finale in actie en mag na een hoop gekibbel ook het podium betreden om het goud op te halen. De wielerbaan kleurt bij de mannen goud. Eindelijk. Want in 1936 pakte een Nederlandse baanwielrenner voor het laatst goud op de Spelen.
De baai van Enoshima zal nooit de lievelingsplek van zeilsters Annemiek Bekkering en Annette Duetz worden. Het zeilduo start de medalrace op een gedeelde eerste plaats met de Brazilianen, maar in de bewuste laatste race gaat vrijwel alles mis voor de zeilsters. Brazilië komt als derde over de finish, Duitsland als vijfde en de Nederlanders als negende op een paar millimeter afstand van de nummer acht Frankrijk. Waren Bekkering en Duetz achtste geworden dan was zilver de prijs, nu moeten ze leren leven met brons. Ja het is een medaille, maar zo dichtbij een meer glimmende kleur kan brons slecht smaken.
Woensdag 4 augustus: Bronzen Bol blijkt buitengewoon bijzonder
Na het goud van Hassan is het olympisch stadion in Tokio de plek waar alle aandacht op is gericht bij het Nederlandse publiek. In het geweld om gouden plakken, wereldrecords en unieke prestaties oogt Femke Bol als een stokstaartje in de oorlog die het dierenrijk in Afrika is. Maar dat Bol een hordeloper is om rekening mee te houden blijkt wel in de series en halve finale, waar ze in de laatste meters kan inhouden omdat het zo overtuigend is dat ze wint. In de finale treft ze met de Amerikanen Sydney McLaughlin en Dalilah Muhammad twee krachten waar geen orkaan tegen opgewassen zou zijn. McLaughlin sprint naar een wereldrecord in 51.46 en Bol loopt in 52.03 een nationaal record wat daar niet eens super ver vandaan ligt. Buitengewoon bijzonder, wetende dat ze met haar 21 jaar de wereld aan haar voeten heeft.
Voor Sharon van Rouwendaal staat titelprolongatie op het spel in het open water. Na 10 kilometer zwemmen in bijna 2 uur is het ietwat gek dat in de laatste meters zo’n wedstrijd wordt beslist. Van Rouwendaal doet wat ze kan, maar tegen de eindsprint van Ana Marcela Cunha is niemand opgewassen. Als nummer twee tikt de Baarnse het bord aan en dus rest er olympisch zilver voor de zwemster die zo goed kan pieken op het juiste moment. Na afloop zegt ze minimaal nog een jaar door te gaan, maar de kans is zeer aanwezig dat dat ene jaar er drie worden. Parijs is nog ver, maar misschien ook wel dichterbij dan ooit.
Weinig ogen zijn bij de springruiters gericht op Maikel van der Vleuten en Beauville Z en misschien is dat wel goed voor de Brabander ook. Als laatste komt hij met zijn paard in actie in de finale en de Geldropper weet precies welke tijd hij foutloos moet rijden om een medaille te veroveren. Wanneer hij in 38.90 over het laatste meetmoment gaat een gebalde vuist van de teugels af. Brons, even aangenaam als onverwachts. Een schitterende prestatie voor de springruiter.
Donderdag 5 augustus: Braspennincx beste in belangrijkste wedstrijd
De finale van het de keirin bij het baanwielrennen is vooraf al zonder twijfel de belangrijkste wedstrijd uit de carrière van Shanne Braspennincx. Ze miste de Spelen van Rio vanwege hartproblemen, herstelde, kreeg vertrouwen, maar boekte nog weinig topresultaten. Tot Tokio. In de finale flitst ze met nog twee rondes te gaan alles en iedereen voorbij. Net als haar vriend Jeffrey Hoogland rijdt Braspennincx op instinct. En Braspennincx beschikt over een winnaarsinstinct, want net als Hoogland behaalt ze goud op het beslissende moment.
Anouk Vetter leidt de dans der kampioenen na de eerste dag van de zevenkamp en daar is niemand zo verbaasd over als Vetter zelf. ‘Wat doet mijn naam daar?’ is de vraag die ze hardop uitspreekt. Ook op de tweede dag laat ze amper iets liggen. Dat grootheid Nafi Thiam haar voorbij springt bij het verspringen ligt in de lijn der verwachting, maar Vetter houdt verder stand. Zilver, ongelooflijk. Wanneer ze naast haar op het podium kijkt, ziet ze de naam van Emma Oosterwegel. Nog knapper, misschien wel, want Oosterwegel begint als elfde aan de tweede dag. Dat een olympisch stadion zo vaak oranje kleurt, is nooit vertoond.
Vrijdag 6 augustus: Goud én zilver in de sprint
Bij het goud in het baanwielrennen bij het onderdeel sprint gaat alles tussen Hoogland en Lavreysen. De baanwielrenners rijden in precies dezelfde tijd een olympisch record bij de kwalificatie en rijden zonder kleerscheuren naar de finale. In de finale gaat het om wie zijn fiets in twee verschillende heats als eerste over de streep duwt. Hoogland doet dat in de eerste heat, maar ziet Lavreysen hem vervolgens tweemaal kloppen. Lavreysen is de keizer in het koningsnummer, maar dat Nederland op een onderdeel goud én zilver pakt is pas vier keer eerder voorgekomen. Drie keer daarvan gebeurde dat voor 1936.
De Nederlandse hockeyvrouwen zijn er als enige teamsporters in geslaagd om een plak te pakken op de Spelen in Tokio. En niet zomaar een plak, want goud blinkt er om de halzen van verschillende hockeyvrouwen. De ploeg van Alyson Annan verslaat Argentinië in de finale met 3-1 dankzij twee doelpunten van Caia van Maasakker, die na de finale afzwaait als international. De hockeyvrouwen hadden alleen goud te verliezen, maar als je alles wint dan kan je alleen goud winnen.
Noucka Fontijn won in haar carrière zo’n beetje alles wat er te winnen valt in het boksen. Alles behalve olympisch goud. De Schiedamse weet al vroeg dat ze sowieso met een medaille naar huis gaat, want in het boksen krijgen de twee verliezers van de halve finale brons. Toch blinkt er geen goud bij de afzwaaiende bokster, want Lauren Price is opnieuw een sta-in-de-weg in de halve finale. Desondanks een geweldige sportcarrière om op terug te kijken voor Fontijn.
Hassan heeft op de 5.000 meter al alles gegeven, maar dat ze heel diep is moeten gaan om de finale van de 1.500 meter te bereiken is eveneens waar. In de halve finale valt ze in de eerste bocht van de laatste ronde over een tegenstandster, waarna ze alsnog alles en iedereen voorbij spurt om de race te winnen. In tegenstelling tot haar gebruikelijke tactiek neemt Hassan in de finale meteen de leiding in de hoop om Faith Kipyegon te verzwakken met haar hoge tempo. De Keniaanse laat zich echter niet kennen en weet alsnog het goud te pakken. In de laatste meter snelt Laura Muir de Nederlandse ook nog voorbij, maar na goud op de 5.000 meter is brons op de 1.500 meter nog steeds een wereldprestatie. Dat Hassan tevreden is, is meer dan logisch.
Zaterdag 7 augustus: Hassan helemaal heilig
Geslapen heeft ze amper. De hitte is nauwelijks te verteren. Hassan heeft last van haar been. Genoeg reden om net als vele anderen uit te stappen bij de 10 kilometer, maar Hassan is van een andere planeet. Samen met de Ethiopische Letesenbet Gidey en Kalkidan Gezaghegne uit Bahrein rent ze de laatste ronde in. Met een superieure sprint snelt ze ook dat tweetal voorbij. Een ongeziene prestatie, buitengewoon goed. Hassan is niet half, maar helemaal heilig met twee keer goud en eenmaal brons in de atletiek. Alleen Fanny Blankers-Koen kan met vier keer goud betere cijfers overleggen in de atletiek, maar aan sommige records moet je niet willen tornen.
Onder het oog van de heilige Hassan is de laatste race in het olympisch stadion. 4x400 meter. Liemarvin Bonevacia, Terrence Agard, Tony van Diepen en Ramsey Angela hebben het in zich om magie te verrichten. Maar dan moet alles en dan ook echt alles kloppen. Bonevacia was zo kapot van zijn finaleplek in de individuele finale dat hij de halve finale moet missen. Desondanks plaatst Nederland zich op tijd voor een van de mooiste finales van het toernooi. Bonevacia komt op een split second als zesde aan bij Agard. Die heeft echt benen als een wonder en komt op plek vier bij Van Diepen. Hij passeert België, waardoor Angela op medaillekoers ligt in een denderende finale. Angela wordt voort geschreeuwd door de gouden medaillewinnaar van de Spelen. Op schitterende wijze holt Angela de laatste loper van wereldtopper Botswana voorbij. Op afstand van kampioen Amerika zet hij als nummer twee zijn borst over de finishlijn. Zilver voor Bonevacia, Agard, Van Diepen en Angela: een wonderdag op de Spelen.
Zondag 8 augustus: Zwijgen is zilver, helpen is brons
Als nummer tien van de Spelen van Rio is Abdi Nageeye geen torenhoog favoriet op de marathon, die traditioneel wordt beheerst door de Kenianen. De in Somalië geboren Nageeye haalt zelden het podium op de marathon, met uitzondering van het NK, dat hij steevast wint. De Japanse warmte voelt als een deken over de atleten, die bezig zijn aan het laatste atletiekonderdeel van de Spelen. Zakken ijs onder de pet moeten zorgen voor enige koelte bij de marathonlopers. Eliud Kipchoge is als verwacht beter dan alles en iedereen en snelt met afstand naar het goud. In een groep daarachter blijft Nageeye met de Belg Bashir Abdi en Keniaan Lawrence Cherono over. De Nederlander merkt dat hij de sterkste is in het groepje en wil zijn Belgische vriend naar brons loodsen. Op het juiste moment vertrekt hij en geeft hij met zijn handen aan dat Abdi mee moet in zijn tempo. Zijn plan werkt, want het brons gaat naar België.
Na een val op de koppelkoers leken de kansen van de 38-jarige Kirsten Wild verkeken op het omnium, maar in de puntenrace verzamelde de baanwielrenster nét genoeg voor het brons. Gebroken, gehavend, eigenlijk was Wild in niets nog een kanshebber, maar Wild doet het alsnog. Tot slot de missie van Lavreysen om met drie gouden medailles de meest succesvolle Nederlander te worden van deze Spelen. Op de keirin moet die missie lukken, maar Lavreysen raakt ingesloten, kan geen kant op en moet genoegen nemen met brons. Goud, goud, brons, het zijn Hassan-achtige cijfers. In totaal staat Nederland 36 keer op het podium in een Spelen om nooit meer te vergeten.