Ons ijshockey, dat in de NHL (National Hockey League) gewoon 'hockey' heet, zien wij in Europa toch als een Canadees spelletje?
Kijk, precies dertig jaar geleden zorgde NBA-bovenbaas David Stern ervoor dat zijn toen tweede man (en persoonlijke vriend) Gary Bettman "commissioner" van de NHL werd. Dat Bettman zich heel goed moest gaan inlezen in de "Canadese ziekte" (zoals de Amerikanen weleens over hockey zeggen) was toen een bijzaak. Bettman was een intelligente advocaat en dacht in geld eerst en sport later, iets dat altijd in Canada tegen hem gebruikt wordt. Er zijn Canadezen die vanaf dat moment gruwden van een "Amerikaanse overheersing" in hun nationale sport.
Stanley Cup
Het is nu precies dertig jaar gelden dat een Canadese ploeg de befaamde Stanley Cup wist te winnen. De meest beroemde hockey-organisatie, de Montréal Canadiens, was in 1993 de laatste Canadese ploeg die de monstrueus grote beker op mocht tillen. Op het seizoen 2005 na, toen de NHL in een serieuze "lockdown" terecht was gekomen, zijn er dus 29 finales gespeeld zonder dat een Canadese ploeg wist te winnen. Wij nemen dat aan als een feit, de Canadezen zien het als een vloek.
De anti Bettman geluiden zijn nooit verstomd in "homeland" Canada. Toen de NHL zijn kantoren verhuisde vanuit Montréal naar New York, brak er al zowat een revolutie uit in de Canadese hockeywereld en de overgang naar een grotere league met steeds meer goede ploegen uit de zuidelijke staten van de USA, komt in Canada nog steeds als een jaarlijkse mokerslag aan.
Ja, het was, in de Bettman-jaren, makkelijker om ploegen uit de rijke delen van de USA zich te laten inkopen. Er was altijd al het voor ons Europeanen nauwelijks te onderscheiden verschil tussen de Canadese en de Amerikaanse dollar, maar voor de betrokkenen op dat continent gold dat verschil juist wel.
Canadese ploeg in de finale
Zijn er dan helemaal geen Canadese ploegen geweest in de afgelopen dertig jaar die goed hockey-spelend de NHL Finals haalden? Ja, natuurlijk wel. In 1994 en 2011 de Vancouver Canucks, in 2005 de Calgary Flames, in 2006 de Edmonton Oilers, in 2009 de Ottowa Senators en in 2021 de Montreal Canadiens.
Helaas, helaas voor de volgelingen van hockey-fan en premier Justin Trudeau…al die teams verloren, zodat er van een dertigjarige droogte gesproken kan worden, waarin 29 maal de beker naar een Amerikaanse organisatie ging. Het jaar 2005, zoals hierboven vermeld, werd er niet gespeeld vanwege een giga lockdown.
Dit jaar haalden twee Canadese organisaties de tweede ronde van de playoffs: de Toronto Maple Leafs (die voor het laatst in 1967 de Cup wonnen) en Edmonton Oilers (die grote jaren kenden met de topspelers Grezky en Messier aan boord in de jaren tachtig van de vorige eeuw) kwamen er in die tweede ronde-wedstrijden tegen resp. de Florida Panthers en de Vegas Golden Knights niet aan te pas.
Competitie
Van de zestien teams die zich na de "normale" competitie kwalificeerden, kwamen er drie uit Canada. Dat waren Winnipeg (95 punten), Edmonton (109 punten) en Toronto (111 punten). De genoemde punten zijn behaald in de “normale” competitie. Winnipeg kwam de laatste zestien binnen als Wild Card en werd snel weggespeeld door Vegas. Zoals hierboven vermeld, sneuvelden Toronto en Edmonton een rondje later, zodat het Canadese hockeypubliek het al enige weken zonder een enkel "thuisteam" moest doen op de Canadese televisie, hetgeen zich in de kijkcijfers vrij pregnant doet gevoelen. En dus ook aan de reclame-inkomsten en de interesse van "de man in de straat". Natuurlijk spelen er nog steeds groepen Canadezen mee die op de loonlijsten van hun Amerikaanse organisaties staan, maar u kunt begrijpen hoe het eergevoel van de Canadezen geraakt is.
Even voor het goede gevoel: weet u lezer hoeveel Canadese teams er in de NHL speelden dit jaar? Ik hoor u tellen: Montréal, Ottawa, Toronto, Winnipeg, Calgary, Edmonton en Vancouver. Dat zijn er dus zeven. En dus betekent dat ook dat er 25 Amerikaanse teams zijn. Ja, er is sprake van geweest dat er, in de afgelopen twintig jaar, voorzichtig gedacht werd aan teams in Hamilton en Saskatoon op te richten opdat er dan nog iets meer "Canada" in de NHL zou kunnen komen, maar het bleek veel makkelijker rijke organisaties in de VS te vinden (de laatste: Vegas en Seattle) die aan konden haken.
De vier ploegen die naar de Finals gingen waren alle teams uit de Amerikaanse Sun Belt en dat steekt de gemiddelde Canadese sportvolger nog meer. Die lieden redeneren: dat zijn rijke Amerikaanse eigenaren die onze sport laten verspelen in een glamour-achtige omgeving in steden waar de zon en het grote geld vaak regeert.
Canadezen in Amerika
Wat er dan niet bij gezegd wordt, is dat Canadezen, die een behoorlijk pensioen hebben opgebouwd, ’s winters te vinden zijn in die streken waar de zon hun tere oudere huidjes kan verwarmen. Tienduizenden Canadezen wonen dan in Florida, Arizona en Californië en zijn dan ook te vinden als fans van de hockeyploegen aldaar. Daar heeft bijvoorbeeld die in Canada zo verdoemde Gary Bettman veel werk van gemaakt: het creëren van vaste bezoekersaantallen uit Canada in hun winterse onderkomens in de USA.
We gaan dus de strijd om de Stanley Cup lekker volgen via ESPN. Een strijd zonder Canadese ploegen, een All American party, zoals ik ergens las. De Boston Bruins waren op voorhand dé grote favoriet voor de titel, maar maakte een flinke uitglijder. De Pittsburgh Penguins waren voor het eerst sinds 16 jaar niet bij de laatste zestien. O ja, ook redelijk opvallend: voor het vierde jaar in rij is een ploeg uit Florida erbij en in een Canadees artikel las ik dat in de eerste ronde van de play-offs er veel meer gewonnen werd door "uit" spelende ploegen dan ooit.
Veel plezier met het kijken naar de finale van de NHL met Leo Oldenburger als fanaat en uiterst kundig hockey-mens als commentator en Ron Berteling als analist. Berteling ken ik van zijn eerste stapjes op deze aarde. Kleine wereld? De vader van Ron Berteling was een van mijn eerste trainers in de basketbalwereld. Ach ja, op die manier redenerend is de hele wereld familie van elkaar, nietwaar? Op een zaak na: de Canadezen claimen het hockeyland bij uitstek te zijn en zien grommend toe hoe rijkere Amerikaanse organisaties de lakens uitdelen in ploegen waar, goddank, nog het merendeel van de spelers een Canadees paspoort heeft. Is geld dan alles bepalend? Van de vijftien rijkste organisaties in de NHL heeft geen enkele de Finals gehaald. Go figure.